Experimenteren met een eigen onderneming terwijl je in de bijstand zit. Normaal gesproken niet zo makkelijk, maar in Zwolle kan het straks wel. Dankzij de eerste sociale coöperatie van de stad kunnen deelnemers ontdekken waar ze energie en omzet uit kunnen halen, zonder het risico te lopen hun uitkering te verliezen. ,,Ga gewoon wat proberen, net als wij.’’
Arnoud de Vries
Twee Afghaanse vrouwen die graag iets wilden doen met hun kookkunsten. Een alleenstaande moeder die graag wiskundebijles zou willen geven. Shirley Kambel noemt zo enkele voorbeelden op: mensen die ze in haar leven tegenkwam die graag iets wilden ondernemen, maar mede vanwege hun moeilijke situatie toch niet die stap zetten. ,,Die vrouwen wisten de weg niet, en ik wist niet hoe ik ze kon helpen. Voor jezelf beginnen is ook eng. Uiteindelijk komt zo’n idee dan stil te liggen’’, herinnert de Zwolse zich. Nu weet ze hoe ze zulke mensen wel kan helpen.
Via de eerste sociale coöperatie van Zwolle, Expeditie 038. Opgezet door Kambel en vriendin Guillaine Kalanga, met als voorzitter Rudolf Everduim (al 28 jaar zelfstandig ondernemer). Het idee van de coöperatie: Zwollenaren die al meer dan twee jaar in de bijstand zitten, krijgen de kans om onder begeleiding een ondernemingsplan te maken en dat ook uit te voeren. In samenwerking met gelijkgestemden, die ook aan hun eigen onderneming werken. Zonder het risico om de bijstandsuitkering te verliezen, en met een vrijstelling van de sollicitatieplicht.
Veel mensen zitten vast, maar hebben wel goeie ideeën en talenten. De vraag is alleen: waar en hoe begin je?Shirley Kambel, Oprichter sociale coöperatie Zwolle
,,Dat is vaak een reden waarom mensen blijven zitten’’, vertelt Kambel over de regels die gelden voor bijstandsgerechtigden. Al weet ze dat er meer drempels liggen op de weg richting betaald werk. ,,Veel mensen zitten vast, komen er moeilijk tussen, of hebben een thuissituatie die zich niet altijd goed leent om een baan te vinden. Maar ze hebben wel goeie ideeën en talenten. De vraag is alleen: waar en hoe begin je?’’
Idee van een sociale coöperatie
Haar logische antwoord: bij de sociale coöperatie. Een concept dat al in verschillende steden uitgerold is; begin dit jaar startte in Hardenberg de eerste binnen de provincie Overijssel. Binnen de onafhankelijke vereniging werken 15 tot 20 deelnemers met behulp van trainingen en elkaar aan een plan voor hun eigen onderneming. Eventuele inkomsten gaan in een gezamenlijke pot en kunnen worden gebruikt voor kleine investeringen. ,,Een cursus kleuringen voor een kapster bijvoorbeeld’’, schetst Kambel.
Zwolle beschikt overigens al over een Regionaal bureau zelfstandigen (Rbz), ook om bijstandsgerechtigden te helpen. Maar dat gaat per individu. Kambel: ,,Wij werken groepsgewijs, in een wat rustiger tempo. En zijn niet van de overheid, dat helpt soms ook.’’
Honderd euro per maand
In maart start de eerste groep in Zwolle, waarna een periode volgt met workshops en later ook wekelijkse bijeenkomsten. Uiteindelijk is het doel om ook daadwerkelijk omzet te behalen. Gemiddeld honderd euro per maand, als klein stokje achter de deur. ,,Er moet wel een prikkel zijn, we gaan niet zomaar wat rommelen. Al hoeft dat in de eerste maanden echt nog niet hoor. Uiteindelijk zal voor sommigen participatie het maximale zijn wat ze kunnen behalen, anderen kunnen straks misschien zelfs geld gaan verdienen met hun onderneming. Maar dat is niet nadrukkelijk het doel. Het gaat om experimenteren, kijken naar wat voor jou werkt.’’
Het is eigenlijk precies wat Kambel zelf ook gedaan heeft. Eind 2019 vertelde ze in de Stentor over haar deelname aan de cursus ‘Durven Doen’ voor alleenstaande moeders. Ook daar ging het om je eigen talenten ontdekken en weer leren waarderen. Voor haar was het een van de redenen om via netwerksite LinkedIn een ambtenaar van de gemeente te benaderen met haar plan voor een sociale coöperatie. En nu, twee jaar later, bestaat het. ,,Spannend, zeker. Hopelijk kunnen we mensen inspireren. En heb je een idee, ga gewoon wat proberen. Eigenlijk net zoals wij hebben gedaan.’’
Op 15 februari is er van 13.00 tot 15.00 uur een informatiebijeenkomst voor geïnteresseerden in Wijkcentrum Holtenbroek (Bachlaan 20). Aanmelden kan via www.expeditie038.nl of via een eigen klantmanager van het Sociaal wijkteam Zwolle of Tiem.
Wethouder: ‘Risico van verlies bijstand kan mensen afremmen om werk te zoeken’
Meer dan de helft van de minimahuishoudens in Zwolle zit al minimaal drie jaar in die situatie. Dit aantal (3100) stijgt elk jaar licht. Het enthousiasme over de oprichting van een sociale coöperatie is dan ook groot op het gemeentehuis van Zwolle, waar wethouder Dorrit de Jong (Armoedebestrijding) ziet dat regelgeving soms een flinke drempel kan opwerpen. ,,Het risico om je uitkering kwijt te raken, remt mensen weleens af om een stap richting werk te zetten. Via dit initiatief krijgen deelnemers de rust en ruimte om hun talenten te ontwikkelen en waardering te krijgen vanuit de maatschappij. Onwijs waardevol.’’
De bijstandsuitkering van deelnemers blijft doorlopen, de sollicitatieplicht vervalt. Zaken waar de gemeente groen licht voor moest geven. Daarnaast krijgt de coöperatie een startbudget van de stad, dat de resultaten zal monitoren. Had de gemeente dit initiatief niet zelf moeten bedenken? De Jong verwijst naar het Regionaal bureau zelfstandigen en de startbanen die Zwolle kent. ,,We zijn denk ik best goed op weg. Momenteel zijn er ook meer banen dan mensen. Aan ons te zorgen dat die match goed tot stand komt. Binnenkort volgen ook perspectiefgesprekken met mensen die langdurig in de bijstand zitten, om te horen wat zou kunnen passen.’’
